Franciscus Cornelius Smolders

Uit WaalwijkWiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Frans Smolders
Foto van het door Theo van Delft vervaardigde schilderij van F.C. Smolders, 1962 (SALHA, fotonr. WAA13797, foto A. Oudkerk).
Foto van het door Theo van Delft vervaardigde schilderij van F.C. Smolders, 1962 (SALHA, fotonr. WAA13797, foto A. Oudkerk).
Persoonsgegevens
Naam Franciscus Cornelius Smolders
Geboren Waalwijk, 06-09-1887
Overleden Waalwijk, 21-03-1971
Burgerlijke staat Gehuwd met Johanna Maria (Jans) Schellekens
Overige gegevens
Beroep(en) Drukker en wethouder

Franciscus Cornelius (Frans) Smolders (Waalwijk, 6 september 1887 – Waalwijk, 21 maart 1971) was een zoon van Godefridus (‘Frie den Heeze’) Smolders en Wilhelmina Hamers en gehuwd met Johanna Maria (Jans) Schellekens (1882-1972). Hij was drukker van beroep. ruim 40 jaar lid van de gemeenteraad en gedurende meer dan 35 jaar wethouder van de gemeente Waalwijk. In 1962 werd hij benoemd tot Waalwijks eerste ereburger.

Veertien jaar oud (hij was eerst 'al' schoenmaker geweest), trad Frans Smolders in 1902 als leerling-drukker in dienst bij de firma Tielen, die onder meer De Echo van het Zuiden uitgaf, waar hij zich wist op te werken tot chef-drukker. Zijn dienstverband zou ruim 40 jaar duren en alleen onderbroken worden door het vervullen van zijn militaire dienstplicht tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij benutte de mobilisatietijd overigens om bij de K.S.A. [1] sociale economie te studeren.

In 1914 werd hij bestuurslid van de R.K. Werkliedenvereniging, de voorloper van de Katholieke Arbeiders Bond (KAB). Van 1919 tot 1939 was hij penningmeester van de vereniging en op 1 mei 1939 werd hij tot voorzitter gekozen. In 1927 gaf Smolders mede de aanzet tot de oprichting van het doktersfonds binnen de Werkliedenvereniging, waarvan hij het penningmeesterschap op zich nam. Hij was ook medeoprichter en gedurende vele jaren voorzitter van de Grafische Bond Waalwijk e.o. en verder kantoorhouder van de Centrale Volksbank (een aan de katholieke vakbeweging gelieerde spaarbank) en lid van de financiële commissie van de KAB in het diocees ’s-Hertogenbosch.

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 14 maart 1922 maakte hij zijn entree in de Waalwijkse gemeenteraad. Toen wethouder Gragtmans in januari 1927 overleed, werd Frans Smolders benoemd tot wethouder. Zijn portefeuille bevatte woningbouw, publieke werken en het gemeentelijke gas-, water- en lichtbedrijf. In verband met de toetreding van Smolders tot het college, vergaderden B&W voortaan op de zaterdagmiddag.

Gedurende zijn gehele ambtsperiode bleef Smolders verantwoordelijk voor het gemeentelijke energiebedrijf dat hij met succes door enkele forse moderniseringen leidde. Hij diende onder vijf burgemeesters en zag het aantal inwoners meer dan verdubbelen. Hij maakte de bouw mee van een nieuwe gasfabriek, het gemeentehuis en een aantal scholen, de restauratie van de kerk aan de haven en de aanleg van straten, het wandelpark en het zwembad. Na de executie van burgemeester Moonen was hij tot aan de benoeming van Van der Heijden waarnemend burgemeester. Ook in de periode tussen de burgemeesters Lambooy en Teyssen was dit het geval.

In de raadsvergadering van 26 april 1951 werd Frans Smolders volkomen verrast toen burgemeester Lambooy aankondigde dat de koningin hem, vanwege zijn grote verdiensten als wethouder en in het sociale leven, benoemd had tot ridder in de orde van Oranje Nassau. ‘Ik heb dit niet verdiend. Wat ik gedaan heb was mijn plicht. Wanneer iemand een functie op zich neemt, dan weet hij dat er nu eenmaal plichten aan vastzitten,’ zo luidde Smolders’ reactie. Zijn verrassing was zo mogelijk nog groter toen deken Van den Hurk hem op 25 oktober 1952 namens de paus, ‘propter opera socialia et caritative,’ [2] de onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice uit mocht reiken. Als ‘te veel eer’ bestempelde hij in 1957 het besluit van de gemeenteraad om in de St. Antoniusparochie een straat naar hem te vernoemen. Hij had immers, zo herhaalde hij, ‘niet meer gedaan dan zijn plicht.’

Op 1 september 1962 nam Frans Smolders afscheid van de gemeenteraad. Als blijk van waardering en dankbaarheid overhandigde de burgemeester hem bij die gelegenheid niet alleen een door Theo van Delft vervaardigd portret van de scheidende wethouder, maar benoemde hem ook tot ereburger van Waalwijk. Het dankwoord van Smolders luidde als volgt: ‘Mijnheer de voorzitter heeft in een zeer uitvoerige afscheidsrede mijn persoon onder de schijnwerper geplaatst en verdiensten die ik zou hebben naar voren gebracht. Ik ben daar zeer erkentelijk en gevoelig voor. Anderzijds vraag ik mij af, is ’t niet te overdreven. Door de wethoudersfunctie destijds te aanvaarden, heb ik plichten op mij genomen, waarvan het goed vervullen gewoon normaal genoemd mag worden. Ik heb het werk altijd gaarne, met veel plezier en genoegen, maar ook met ambitie verricht. De laatste 18 jaren had ik overvloed van tijd om alles goed te volgen, te bestuderen en er leiding aan te geven. Het was voor mij als ’t ware een fijne ontspanning, die ik voortaan zal moeten missen.’

Naast zijn baan en het werk voor de gemeente, zette Frans Smolders zich onder meer nog voor de maatschappij in als:

  • Secretaris van de Bouwstichting Johannes de Doper
  • Lid van de commissie van Lichamelijke opvoeding
  • Lid van de Rijkscommissie TBC-bestrijding
  • Plaatselijk leider van de Bijz. Vrijw. Landstorm
  • Voorzitter van het gemeentelijk steun-comité
  • Bestuurslid van de Maria-stichting
  • Voorzitter van de gemeentelijke instelling voor Maatschappelijke Zorg
  • Lid van de Kamer van Koophandel (namens de Katholieke Arbeiders Bond)
  • Kerkmeester van de St. Antoniusparochie
  • Voorzitter van de Stichting Katholieke Gezinszorg Waalwijk
  • Voorzitter van de Stichtingen Katholieke Gezinszorg in de Langstraat
  • Bestuurslid van het Wit-Gele kruis
  • Vice-voorzitter van de KVP Waalwijk
  • Erevoorzitter van de Katholieke Arbeiders Bond Waalwijk
  • Lid van de commissie voor advies van het Arbeidsbureau
  • Bestuurslid van de R.K. Levensschool
  • Kassier van de Centrale Volksbank
  • Medewerker van de Centrale Woonwagenkampen (in deze functie werkte hij nauw samen met Mgr. Bekkers)
  • Voorzitter en ere-voorzitter van harmonie St. Crispijn
  • Vice-voorzitter van de Kieskring Heusden van de KVP
  • Beschermheer van biljartvereniging Ons Genoegen
  • Bestuurslid van Credo-Pugno

Frans Smolders overleed te Waalwijk op 21 maart 1973 en werd op 25 maart d.a.v. begraven. Tijdens de uitvaartdienst typeerde pastoor Lam hem als ‘een man die gestudeerd heeft om anderen daarmee van dienst te zijn. Als hij iets als een eerlijke zaak beschouwde, dan vocht hij ervoor, al dan niet in zijn eigen nadeel. Frans Smolders was een echte pionier, een vechter voor zijn medemens en hij ging risico’s voor ontslag of minder loon niet uit de weg als hij een ander kon helpen. Zijn typische karaktereigenschap gaf hem tijdens de oorlogsdagen de kracht, toen burgemeester Moonen tegenover de Duitsers weigerde te spreken en werd gefusilleerd, de taak van burgemeester op zich te nemen. In een tijd dat velen aan hun eigen materiële belangen dachten, leverde de heer Smolders mannenwerk van het hoogste soort ondanks het gevaar voor eigen vrijheid en leven.’

Appendix

Bronnen


  • De Echo van het Zuiden, diverse edities, m.n. 12 februari en 27 oktober 1952, 4 maart 1957 en 3 september 1962.
  • Brabants Dagblad, 23 en 26 maart 1971.
  • Website Katholiek Documentatie Centrum

Voetnoten


  1. Katholieke Sociale Actie, een in 1903 opgerichte organisatie die moest dienen als kristallisatiepunt voor de bestudering en aanpak van sociale problemen binnen de katholieke zuil (bron: Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis).
  2. Wegens werken op sociaal en liefdadig gebied.
Persoonlijke instellingen
Naamruimten

Varianten
Handelingen
Navigatie
Categorieën
Hulpmiddelen