Oorlogsmonument

Oorlogsmonument
Foto Bert de Vaan
Gegevens beeld
Naam	Oorlogsmonument
Locatie	Wandelpark, Burg. Moonenlaan
Ontwerp	Beeld van J.A. Raedecker, onderbouw en entourage van G.H. Holt
Uitvoering	Fa. Binder, Haarlem
Datering	30 oktober 1949
Beschrijving	Man, ineenstortend na fusillade
Teksten	Jaartallen '1940-1945', namen van de Waalwijkse oorlogsslachtoffers, gedicht van mw. H. de Kat-van Zijl
Techniek	Beeld van gegoten brons, zuil en voetstuk van tufsteen, bestrating van hardsteen keien

Het Oorlogsmonument aan de Burg. Moonenlaan is een monument ter nagedachtenis aan alle Waalwijkers die zijn omgekomen tijdens de bezetting en in het bijzonder aan burgemeester Moonen, die tijdens de oorlog door de bezetter is gefusilleerd. Op 30 oktober 1949 is het monument onthuld door mevrouw H.A.C. Moonen-Sassen (1876-1957).

Bij het monument vindt jaarlijks op 4 mei de herdenking plaats.

Ontwerp

Het door de firma Binder uit Haarlem vervaardigde monument is ontworpen door J.A. Raedecker. Het is een beeld van een mannenfiguur, ineenstortend na een fusillade. Voor het ontwerp van onderbouw en entourage tekende G.H. Holt.

Uitvoering

Op het voetstuk zijn de jaartallen '1940-1945' aangebracht, in de hardstenen platen die rondom dit voetstuk zijn gelegd, zijn de namen van de Waalwijkse oorlogsslachtoffers gegraveerd, alsmede een gedicht van mevrouw H. de Kat-van Zijl:

'ZIJ VIELEN TER AARD VÓÓR HET GLOREN DER GOUDENE ZONNE,
DE VRIJHEID DEN LANGEN NACHT VAN DEN OORLOG VERDREEF, VOOR ONS,GESPAARDEN.
EEN SCHOONERE OCHTEND OMVING HEN, GEVALLEN TER HEMELSCHE GAARDE,
MET HET, DEN BROEDERS GEGEVENE LEVEN, GEWEVEN UIT EEUWIGE BLIJHEID'.

Het beeld van gegoten brons is 2,75 meter hoog. Het staat op een tufstenen zuil van 2 meter hoog, die aan de bovenzijde 1 x 1 meter meet. Het voetstuk van 4 x 4 meter is vervaardigd uit tufsteen met platen van hardsteen. Rondom het monument zijn hardsteen keien geplaatst in een cirkel met een diameter van 16 m.

Foto Bert de Vaan

Bijzonderheden

De kunstcriticus Pierre Janssen beschreef in 1965 in het boekje 'Twee minuten is het stil' de diepere betekenis van dit monument, verwijzend naar de gruwelijke en zinloze terechtstelling door de Duitsers van burgemeester Moonen en Joop Hoffmans op 6 september 1944, met de volgende woorden:

'Toen werden zij gevangen genomen en op een dag hield plotseling hun leven op. De man staat nog net overeind. Maar hij zal zo dadelijk vallen. Kijk maar naar zijn voeten en zijn knieën. Kijk, hij is heel erg alleen. Hij is niet boos. Hij verzet zich niet meer. Hij strekt zijn armen uit en geeft zijn leven weg. Kijk maar naar zijn gezicht. Het is een rustig gezicht. Hij offert zichzelf. Dit standbeeld staat daar om ons te helpen onthouden dat de vrijheid kostbaar is. Er is veel voor betaald. Niet met geld, maar met mensenlevens.'

Onmiddellijk na de bevrijding startte De Echo van het Zuiden met het inzamelen van fondsen voor de oprichting van een monument. Later werd op voorstel van de vereniging Waalwijks Belang besloten dat het een beeld moest worden dat de herinnering aan alle tijdens de bezetting omgekomen Waalwijkers levend moest houden.

Het Waalwijkse oorlogsmonument werd in 1965 op een postzegel afgebeeld.

Raedecker is ook ontwerper van de beelden die deel uitmaken van het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam.

Bron

De oorspronkelijke tekst van dit artikel is met toestemming van auteur Bert de Vaan overgenomen uit de rubriek 'Beeldig Waalwijk' die hij maakte voor een vroegere website van heemkundekring De Erstelinghe.