Augustinus Carolus van der Heijden

Uit WaalwijkWiki
(Doorverwezen vanaf Guust van der Heijden)
Ga naar: navigatie, zoeken
Guust van der Heijden
Collectie SALHA, fotonr. 40439
Collectie SALHA, fotonr. 40439
Persoonsgegevens
Naam Augustinus Carolus van der Heijden
Geboren Waalwijk, 13-05-1866
Overleden Dongen, 26-11-1951
Burgerlijke staat Gehuwd met Maria Elisabeth van Loon
Overige gegevens
Beroep(en) Onderwijzer

Augustinus Carolus (Guust) van der Heijden (Waalwijk, 13 mei 1866 – Dongen, 26 november 1951) was een zoon van smid Adrianus H.G. van der Heijden en Henriëtta J.H. Schellen en de achterkleinzoon van drost Gosuinus van Heijst. Hij trouwde op 15 november 1898 in Waalwijk met Maria Elisabeth van Loon, een dochter van veldwachter Hendrik van Loon. Guust en Maria waren onder andere de ouders van meester Tiny van der Heijden, het latere hoofd van de openbare lagere school. De familie woonde aan de St. Antoniusstraat nr. 35.
Guust was onderwijzer van beroep en in zijn vrije tijd onder meer actief als componist, dirigent en tekstschrijver.

In oktober 1884, toen onderwijzers nog met ‘Monsieur’ werden aangesproken, behaalde Guust van der Heijden (soms ook wel August maar vaker ‘Guustje’ genoemd) zijn onderwijsakte, waarna hij bij raadsbesluit van 10 november 1884 benoemd werd tot onderwijzer aan de openbare lagere school in de Stationsstraat. Vanaf 1890 mocht hij ook Franse les geven, in 1892 slaagde hij voor het examen ‘vrije- en ordeoefeningen’ (gymnastiek) en in 1895 voor de hoofdakte.

Na het vertrek van bovenmeester Spijkerman, die een aanstelling tot directeur van de Dagnormaalschool had aanvaard, werd Guust op 15 september 1915 door het college van B&W benoemd tot waarnemend hoofd. Die waarneming duurde tot 23 november 1915, de dag waarop het gemeentebestuur J.J. van Mierlo aanstelde als het nieuwe hoofd van de openbare lagere school.
In verband met het sterk teruggelopen leerlingenaantal werd Guust, samen met zijn collega A.G. Laarakker, per 1 februari 1919 eervol ontslag verleend en werd hij ‘op wachtgeld gezet.’

Vervelen deed hij zich echter absoluut niet toen hij plotseling werkloos werd, hij verplaatste het accent gewoon naar zijn nevenactiviteiten. Dat waren er in de loop van jaren talloze: secretaris van de R.K. Kiesvereniging, voorzitter van de afdeling Waalwijk en Omstreken van het Centraal Genootschap voor Kinderherstellings- en Vacantiekolonies, bibliothecaris van het Onderwijzersgezelschap in het Arrondissement Waalwijk, veelgevraagd jurylid bij humoristenwedstrijden, directeur van Harpe Zions in Sprang, dirigent van Harmonie St. Crispijn, voorzitter van en leraar aan de Waalwijkse Muziekschool en voorzitter van Liedertafel Oefening en Vermaak. Hij stond bekend om zijn speeches in het Frans wanneer Franse solisten met de Liedertafel optraden of wanneer harmonie De Volharding uit Drunen (waarvan hij om die reden erelid was) een serenade bracht aan haar beschermheer, de graaf d’Oultremont. Deze opsomming is verre van volledig, want ontelbaar waren bijvoorbeeld nog de feestcomités en ad hoc-commissies waarvoor Van der Heijden gevraagd werd (inhuldigingen van burgemeesters, priesterfeesten, nationale feestdagen etcetera). Zo dirigeerde hij bijvoorbeeld op 12 september 1936, toen de verloving van Juliana en Bernard werd gevierd, een ‘groot Waalwijks koor,’ bestaande uit leden van alle zangverenigingen.

Hoeveel liedteksten en melodieën Van der Heijden in zijn leven geschreven heeft is zelfs niet bij benadering te zeggen. Een aantal teksten, bedoeld voor min of meer officiële gelegenheden (zoals bijvoorbeeld de inhuldiging van pastoor Kuijpers in 1902, de opening van het nieuwe raadhuis in 1932 of het 30-jarig bestaan van Waalwijks Belang), is bekend, maar ook heel veel particulieren klopten bij ‘Guustje’ aan als er wat te vieren was. Ook enkele muziekpartituren zijn bewaard gebleven en bevinden zich in het archief van de Liedertafel Oefening en Vermaak.[1]

Ook voor De Echo van het Zuiden was Van der Heijden actief. Zijn bijdragen waren zeer divers. Met hetzelfde gemak schreef hij zowel verslagen, bijvoorbeeld over het bezoek van koning Lodewijk Napoleon aan Waalwijk, als gedichten en verhalen. Ook voor feuilletons draaide hij zijn hand niet om. Onder meer ‘Het leven van Mozart’ en ‘Antonio Fernando’ kwamen uit zijn koker.

Zelfs een toneelstuk op rijm –in vijf bedrijven- behoort tot zijn pennenvruchten: ‘De blinde vink of lief en leed in de vogelwereld’ (1926). Hierin kwamen zijn vak en zijn grote liefde voor vogels samen. ‘De blinde vink’ was namelijk een ‘leerdicht’ voor de jeugd, om hen erop te wijzen dat vogeltjes in kooitjes niet gelukkig zijn. Van der Heijden droeg tijdens een radio-uitzending over Waalwijk op 20 december 1926 een gedeelte van het toneelstuk voor. Hij had daarmee zo’n succes dat de Waalwijkse Stoomdrukkerij Antoon Tielen in 1927 besloot het in boekvorm (94 bladzijden!) uit te geven. Hoeveel exemplaren er indertijd gedrukt zijn is niet bekend, maar een ‘collectors item’ is het zeker geworden. Zelfs zoon Tiny had het boekwerkje niet in zijn boekenkast. In de jaren ’90 van de vorige eeuw ontdekte Heemkundekring De Erstelinghe nog een gaaf exemplaar bij Mari de Ruijter in Drunen. Met dank aan de heer De Ruijter heeft de heemkundekring een fotocopie van het boekje kunnen deponeren in de bibliotheek van het gemeentearchief.[2]

Guustje van der Heijden overleed op 26 november 1951 in sanatorium Overdonk in Dongen. Op 29 november d.a.v. werd hij na een uitvaartdienst in de St. Antoniuskerk begraven op het kerkhof van de gelijknamige parochie.

De naam ‘Van der Heijden’ in relatie tot het onderwijs leeft voort in de Openbare Basisschool Van der Heijden in de wijk Zanddonk, die vernoemd is naar Guust en zijn zoon Tiny, de ‘meesters Van der Heijden.’


Appendix

Bronnen


  • De Echo van het Zuiden, 26 november 1951.
  • SALHA, Gemeentebestuur Waalwijk 1816-1922, toegang 1012, inv.nr. 767, Staten van onderwijzend personeel aan de openbare lagere school.
  • Idem, inv.nr. 29, Notulen van de vergaderingen van B&W 1913-1919.
  • ’A.C. van der Heijden, De blinde vink of lied en leed in de vogelwereld,’ De Klopkei (15e jaargang, 1e kwartaal 1991).

Voetnoten


  1. Collectie Streekarchief Langstraat Heusden Altena (SALHA) te Heusden, toegang 1135, Liedertafel Oefening en Vermaak Waalwijk en Besoijen, inv.nr. 104, Partituren van muziek, gecomponeerd door o.a. A.C. van der Heijden en Richard Hol.
  2. SALHA, toegang 1202, Bibliotheek van het gemeentearchief Waalwijk, inv.nr. 335.
Persoonlijke instellingen
Naamruimten

Varianten
Handelingen
Navigatie
Categorieën
Hulpmiddelen