Mariakapel

Uit WaalwijkWiki
(Doorverwezen vanaf 't Kapelleke)
Ga naar: navigatie, zoeken
Mariakapel
Foto J. de Bont (Collectie SALHA, fotonr. WAA70048).
Foto J. de Bont (Collectie SALHA, fotonr. WAA70048).
Gemeentelijk monument
Monumentnummer 150
Adres Meerdijk 2C
Oorspronkelijke functie Kapel
Bouwjaar 1947
Architect Jos van Hulten
B&W besluitnummer B010.0459
Datum besluit 11-05-1993

De Mariakapel aan de Meerdijk 2C werd gebouwd in 1947 uit dankbaarheid jegens zowel Maria, voor de bescherming tijdens de oorlogsjaren, als de Schotse militairen voor de bevrijding van Waalwijk op 30 oktober 1944. De kapel is sinds 1993 een gemeentelijk monument.

In de zomer van 1946 maakten kapelaan P.J.A.M. (Pierre) Ras van de St. Antoniusparochie en de heer R.C.M. (Reinier) ter Berg, die aan de Kloosterweg woonde, hun initiatief om te komen tot de oprichting van een Mariakapel wereldkundig. Hun ‘Stichting Maria-kapel St. Antoniusparochie’ werd opgericht op 21 augustus 1946. Al gauw bleek echter dat meer mensen met het idee rondliepen om een kapel te bouwen. Uiteindelijk werden op 29 januari 1947 de handen ineen geslagen. Tijdens een vergadering in De Twee Kolommen werd toen besloten dat de nieuwe kapel ‘de Maria-kapel der vier Waalwijkse parochies’ zou worden.

Van de Verzekeringsmaatschappij Noord-Braband werd een perceel grond aangekocht (met daarop nog een oud, vervallen meststofpakhuisje), gelegen aan de hoek van de Meerdijk en de Kloosterweg, omdat op die plaats de bevrijders voor het eerst voet op Waalwijks grondgebied zetten. Architect Jos van Hulten ontwierp een kapel van 4 meter breed, 8 meter diep en ruim 7,5 meter hoog, die door vader Harry en zoon Bart van Heesch werd opgetrokken uit met de hand schoongebikte en in vorm gehakte ijsselsteentjes, afkomstig van een in puin geschoten boerderij in Udenhout. De familie Van Heesch, die onder meer het Prinsenhof in Delft restaureerde, stond bekend als de beste gewelvenbouwer van Nederland.

Op 21 september 1947 werd door pastoor J. Ras de datumsteen geplaatst en een oorkonde met de volgende tekst ingemetseld:

Anno Domini 1946 werd het initiatief genomen tot oprichting ener Maria-kapel, uit dankbaarheid voor de bevrijding van Waalwijk door de geallieerde troepen op 30 October 1944. Het initiatief tot de bouw dezer Maria-kapel werd genomen door de Weleerw. heer Petrus Johannes Antonius Maria Ras, kapelaan van de St. Antoniusparochie en de heer Reiner Coenraad Machiel Ter Berg, waarna de stichtingsacte werd gepasseerd voor Notaris Lanen op 21 augustus 1946, welke acte in het archief van de St. Antoniuskerk bewaard wordt. De plannen werden overgenomen door de vier Waalwijkse Parochies, te weten: St. Jan (Pastoor J. Ras), St. Clemens (Pastoor A. v.d. Brekel), O.l. Vrouw (Pastoor W. Kemps en St. Antonius (Pastoor A. Verhagen). De grond, waarop de kapel werd gesticht, gelegen aan het einde van de Kloosterweg, van welk punt de Scottish Highlanders van het 8e leger van Generaal Montgommery Waalwijk binnenrukten, werd gekocht van de Verzekerings Maatschappij N.V. Noord-Braband. De plannen werden ontworpen door de Waalwijkse architect Jos van Hulten en uitgevoerd door de aannemers Firma Gebrs. H. en G. van Heesch te Waalwijk. Deze oorkonde werd opgemaakt en ingemetseld op Zondag de 21e September van het jaar Onzes Heren 1947 door Pastoor J. Ras, onder het roemruchtig Pontificaat van Z.H. Paus Pius XII, toen Zijne Eminentie Johannes de Jong Kardinaal Aartsbisschop was van Nederland, Zijne Hoogwaardige Excellentie Monseigneur Wilhelmus Mutsaerts Bisschop was van ’s-Hertogenbosch, in het 50e Regeringsjaar van Hare Majesteit Wilhelmina, Koningin der Nederlanden en de HoogEdel gestr. Heer J. De Quaay Commissaris der Koningin in Noord-Brabant en de EdelAchtb. Heer Mr. R.J.J. Lambooy Burgemeester der Gemeente Waalwijk. De inzegening dezer Kapel had plaats in de maand October van het zelfde jaar, door de oudste Pastoor van Waalwijk, de Z. Eerw. Heer A. Verhagen en zij werd toegewijd aan O.L. Vrouw Koningin van de Vrede.

De leden van de “Stichting Maria-Kapel” Waalwijk

De kapel werd ingezegend op zondag 12 oktober 1947 door pastoor A. Verhagen van de Antoniusparochie, op dat moment de oudste pastoor in Waalwijk. De kapel moest het aanvankelijk stellen met een ‘voorlopig beeld,’ omdat er op dat moment niet voldoende geld beschikbaar was om een nieuw beeld te laten vervaardigen. Al in november echter bleek een ‘onbekend gebleven weldoener’ aan beeldhouwer Wim Harzing uit Driebergen opdracht gegeven te hebben een beeld te maken voor de nieuwe Waalwijkse Mariakapel. Dit beeld kon ingezegend worden op 19 september 1948.

In 1952 werd aan de Waalwijkse kunstenaar Wim Klijn nog de opdracht verstrekt voor het vervaardigen van vier glas-in-lood ramen, voorstellende de vier Waalwijkse parochieheiligen van dat moment.

Op 5 mei 1995 onthulde sir Derek Lang, generaal b.d. van de Highland Division, een monument in de voortuin van de kapel. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan werd op 12 oktober 1997 achter in de kapel een replica geplaatst van de plaquette die op 29 oktober 1995 door Waalwijk was aangeboden aan de bevrijders van de 51e Highland Division in Fort George te Inverness (Schotland).

In de nacht van 26 op 27 december 1999 werden de muren van de kapel beklad met satanische leuzen en werd het beeld ‘onthoofd.’ Op initiatief van Bart de Cock en Marielle van der Heijden werd in januari 2000 in samenwerking met Radio Maasstad een grootscheepse actie gestart voor restauratie van het beeld en de kapel, die ruim 22.500 gulden opbracht.

Na de restauratie van het beeld werd t Kapelleke op zaterdag 6 mei 2000 opnieuw ingewijd door bisschop Hurkmans. Burgemeester Van Schaik sprak bij die gelegenheid de hoop uit dat de daders besef zullen krijgen van wat in de kapel wordt uitgedragen. ‘De kapel dateert van 1947, de tijd van de bevrijding. Toen kwamen hier de Schotten bij elkaar. De bevrijders van de terreur van toen, het naziregime. Hier is een plek om jezelf te zijn, en voor anderen om te kunnen bidden. Dit moet in stand gehouden worden. Veel burgers voelen zich verbonden met dit plekje Waalwijk. Wij zijn bereid tot verzoening. Maar het moet voor eens en voor altijd afgelopen zijn. Bij de mensen die dit soort dingen doen, moet de knop op een ander systeem. Dat kan niet met de karwats. Maar door opvoeding in orde en recht. Wij willen ons verzoenen maar we hopen dat het signaal over zal komen dat het zo niet langer kan.’


Appendix

Bronnen


  • J.C. van Beurden, ‘Mariakapel Waalwijk. Historisch overzicht,’ De Klopkei, 23 jaargang, 2e kwartaal 1999.
  • De Echo van het Zuiden, 4 februari, 18 september en 14 oktober 1947, 16 september 1948 en 13 april 1952.
  • Brabants Dagblad, 29 december 1999, 5 januari, 12 februari en 8 mei 2000.
Persoonlijke instellingen
Naamruimten

Varianten
Handelingen
Navigatie
Categorieën
Hulpmiddelen