Henri Gerard Langemeijer

Uit WaalwijkWiki
Ga naar: navigatie, zoeken
Henri Langemeijer
Foto GAW, nr. 40665
Foto GAW, nr. 40665
Persoonsgegevens
Naam Henri Gerard Langemeijer
Geboren Zeist, 29 november 1887
Overleden Waalwijk, 26 september 1963
Burgerlijke staat Gehuwd met Hendrika Melles
Overige gegevens
Beroep(en) Huisarts en geneesheer-directeur


Henri Gerard Langemeijer (Zeist, 29 november 1887 – Waalwijk, 26 september 1963) was huisarts en de eerste geneesheer-directeur van het Sint Nicolaasziekenhuis.

’De huisartsenpraktijk van Doctor Van Gils uit Waalwijk wordt voor overname aangeboden,’ aldus een advertentie van begin 1916 in een medisch tijdschrift. De pas afgestudeerde doctor Henri Langemeijer, woonachtig in Den Haag en werkzaam in het Gemeentelijk ziekenhuis aldaar, zag wel iets in die overname, vooral omdat aan de praktijk een woning was verbonden. Hij onderhandelde met succes en nog in de zomer van 1916 betrok het jonge echtpaar (Langemeijer was op 5 april 1916 in het huwelijk getreden met Hendrika Melles) het statige monumentale doktershuis aan de Grotestraat, tegenover het toenmalige raadhuis. In het huis hadden vader en zoon Van Gils meer dan vijftig jaar hun praktijk uitgeoefend. Het zou een nog langere periode een doktersdomein zijn, zowel vader als zoon Langemeijer waren er als arts actief.

De jonge doctor in de medicijnen –Henri was daags voor zijn huwelijk in Utrecht cum laude gepromoveerd op het proefschrift De bloedplaatjes van den Mensch- wist spoedig de sympathie en het vertrouwen van zijn patiënten te winnen. Hij groeide in de rol van huisarts en werd als verloskundige geroemd. Zijn optreden was zelfverzekerd en hij genoot gezag in de lokale gemeenschap. Een en ander zal ongetwijfeld het besluit hebben beïnvloed waarom hij het verzoek van zijn promotor professor Pekelharing, die hem in 1918 graag had willen inlijven als universitair docent, afwees. ‘Ik blijf,’ zo liet hij weten, ‘bij mijn schoenmakers.’ Samen met onder andere de huisartsen Sweens en Kolster droeg hij in de beginjaren van zijn ambt zorg voor de gezondheid van de inwoners van Baardwijk, Besoijen en Waalwijk, plaatsen die in de periode van het interbellum samen van tien- naar twaalfduizend inwoners waren gegroeid. Het was een periode die gekenmerkt werd door tuberculose en bij tijd en wijle de Spaanse griep.

In combinatie met een hoge mate van werkloosheid en dus armoede, vergde de medische zorg veel aandacht en tijd. Als katholiek genoot hij, ook in de tijd van het Rijke Roomsche leven, het vertrouwen van vele protestantse Waalwijkers die hij tot zijn patiëntenkring mocht rekenen. Dat maakte het hem niet moeilijk om zich in te zetten voor zowel het rooms-katholieke Wit-Gele kruis als het protestantse Algemene Groene Kruis, dat in 1913 was opgericht en waarvan Langemeijer adviseur was. De rijkscommissie tot bestrijding van tuberculose die door beide kruisverenigingen werd ondersteund, stond onder zijn voorzitterschap. Het zou haar vruchten afwerpen. Van meet af aan voelde hij zich, dankzij ervaring opgedaan in opleidingstijd- betrokken bij de intramurale zorg. Dat bracht hem bij de organisatie van het Wit-Gele Kruis dat in de Mr. van Coothstraat in Waalwijk de vorm van een zieken- en prenatale zorginstelling had. Een kliniek waar Langemeijer kleine ingrepen verrichte en waakte over de zorg aan kraamvrouwen. De keel-, neus- en oorarts dr. Gimbrère was eveneens verbonden aan deze kliniek. Toch zou deze vorm van intramurale zorg geleidelijk aan wegebben.

Het eerste Sint Nicolaasziekenhuis aan de Grotestraat. (Foto GAW, nr. 41536).

Het was onder aanvoering van Waalwijks Belang, een organisatie die zich inzette voor de ontwikkeling van Waalwijk en waarvan Langemeijers voorganger dr. Van Gils jarenlang voorzitter was geweest, dat realisering van een operatiekamer werd nagestreefd. Daartoe werd een fonds ingesteld dat sterk gepropageerd werd door Langemeijer. De opzet was om de operatiekamer aan het Theresiagesticht te verbinden. Dit gesticht verleende sinds jaar en dag zorg en verpleging aan zieken en gebrekkigen. Een zorg die door de Zusters van J.M.J. aanvankelijk alleen aan mensen uit de bijstand en andere hulpbehoevende Waalwijkers werd verleend. Deze aanzet zou leiden tot de oprichting van een ziekenhuis waarvan op 23 december 1920 de stichtingsakte werd gepasseerd. Elf jaar later, in 1931, werd het Sint Nicolaasziekenhuis officieel in gebruik genomen. Weer enige tijd later kwam het onder beheer van de Deken van Rielstichting. Dr. Langemeijer werd tot geneesheer-directeur benoemd en de verpleging van patiënten werd onder leiding van zuster Irmgard toevertrouwd aan de zusters van J.M.J. In deeltijd en op tijdelijke basis verleenden specialisten uit het Groot Ziekengasthuis te ’s-Hertogenbosch hun, veelal poliklinische, diensten. Langemeijer zat niet stil. De intramurale gezondheidszorg nam toe, ook in onze regio. In de loop der jaren kwamen op zijn initiatief diverse uitbreidingen tot stand, zowel op bouwkundig als op medisch gebied. Het Sint Nicolaasziekenhuis groeide uit zijn voegen. Langemeijer werd voorzitter van de bouwcommissie die plannen ontwikkelde voor de bouw van een nieuw streekziekenhuis. Het streekkarakter kwam mede tot uiting in de samenstelling van het bestuur, waarin ook een vertegenwoordiger uit protestants-christelijke kring zitting kreeg. Voor de bouwplannen werd in 1958 de principiële instemming van het ministerie ontvangen, maar pas vijf jaar na Langemeijers overlijden zouden ze gerealiseerd worden.

Naast deze verantwoordelijke en veel tijd eisende werkzaamheden vergde het beroep van huisarts alle aandacht. Vooral het probleem van de hoge zuigelingensterfte, dat zich in het begin van de twintiger jaren manifesteerde had zijn interesse. De regionale gezondheidscommissie wees op de mogelijke oorzaken, waaronder verkeerde voeding, slechte verpleging en woonomstandigheden. Slechte behuizing, in combinatie met werkloosheid, leidde er toe dat de kosten van medische zorg door menig huisgezin niet konden worden opgebracht. Het ontbrak dan ook vaak aan een ziektekostenverzekering. Langemeijer had daar een oplossing voor, namelijk door de kosten niet in rekening te brengen. Als honorair, later bestuurslid en vanaf 1959 voorzitter van de Sint Vincentiusvereniging van zijn parochie was hij ook op andere wijze betrokken bij de leniging van noden van zijn plaatsgenoten.

In de jaren 1920 was hij ook nog actief als leraar aan de Rijksvakschool voor de Leder- en Schoenenindustrie. Daar gaf hij les in anatomie en gezondheidsleer, waarmee hij de jonge leidinggevenden in spé kon wijzen op de arbeidsomstandigheden in de leder- en schoenfabrieken. Zijn betrokkenheid bij het culturele leven uitte zich onder meer in zijn vele jaren beschermheerschap van de Liedertafel Oefening en Vermaak. In april 1956 werd hij benoemd tot kerkmeester van de parochie Sint Jan de Doper. In 1960 volgde zijn herbenoeming. Na zijn overlijden in 1963 werd hij in deze functie opgevolgd door zijn confrère dokter Lenglet. In de loop van de vijftiger jaren ging hij het rustiger aandoen. Zijn zoon Herman was hem geleidelijk aan opgevolgd als huisarts en in het Sint Nicolaasziekenhuis werd een adjunct-medisch directeur benoemd. Voor zijn vele verdiensten voor kerk en gemeenschap werden Henri Gerard Langemeijer twee hoge onderscheidingen toegekend: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en Ridder in de orde van Sint-Gregorius de Grote.

Op 28 september 1963 overleed hij. Bij zijn uitvaart op 2 oktober, waarbij zijn confraters P. Lenglet en H. Verhaak als acolieten optraden, getuigde een overvolle kerk haar dank aan deze geziene persoonlijkheid.

Appendix

Bronnen

  • Gemeentearchief Waalwijk (GAW) , Bestuursverslagen Wit-Gele Kruis, 1913-1957
  • GAW, De Echo van het Zuiden, 20 april 1956, 4 december 1959, en 3 oktober 1963.
  • GAW, Notulen Groene Kruis, 1933-1965.
  • J.M.Rosendaal e.a., Dr. Langemeijer. ‘Ik wil bij mijn schoenmakers blijven’ in Zorgzaam en dichtbij (Waalwijk, 1993).


De oorspronkelijke tekst van dit artikel is met toestemming van auteur Jan Rosendaal en uitgever Erfgoed Brabant overgenomen uit Brabantse Biografieën 8, Sprang-Capelle, Waalwijk, Waspik.
Zie voor meer Brabantse biografieën de website van Thuis in Brabant.

Persoonlijke instellingen
Naamruimten

Varianten
Handelingen
Navigatie
Categorieën
Hulpmiddelen